Uyum Bozuklukları

Uyum Bozukluğu, ruhsal sıkıntı, sosyal-çevresel zorlanmalar yaşama ve bazen davranışsal bozuklukların varlığı gibi, psikiyatrik bir bozukluk olmanın çok genel koşullarını karşılayan bir tür bozukluktur.

DSM-IV’e Göre Uyum Bozukluğu Tanı Ölçütleri

A- Zorlanma yaratan etkenin başlangıcından sonraki üç ay içinde, gösterilebilir bir etkene tepki olarak duygusal ya da davranışsal belirtilerin gelişmesi.

B- Aşağıdakilerden birinin varlığı ile kanıtlandığı üzere bu belirtiler ya da davranışlar klinik açıdan önemlidir:

1. Zorlanma etkeniyle karşı karşıya kalma sonucu ortaya çıkması beklenene göre çok daha aşırı, belirgin sıkıntı.

2. Toplumsal ya da mesleki/eğitimsel işlevsellikte belirgin bozulma.

C- Zorlanmayla ilişkili bozukluk başka özgül bir Eksen I bozukluğu için tanı ölçütlerini karşılamaz ve sadece önceden var olan bir Eksen I ya da II bozukluğunun bir alevlenmesi değildir.

D- Bu belirtiler yası göstermemektedir.

E- Zorlanma etkeni (ya da bunun sonuçları) bir kez sonlanınca belirtiler ek bir 6 aylık süreden daha uzun sürmez.

Akut: 6 aydan kısa sürerse.

Kronik: Kronik bir zorlanma kaynağına tepki olarak bozukluk 6 aydan daha uzun sürerse.

Uyum Bozuklukları önde gelen belirtileri vurgulayan alt tiplere ayrılır:

Depresif duygudurum ile giden Uyum Bozukluğu:

Depresif duygudurum, ağlamaklılık, umutsuzluk gibi belirtiler ön plandadır.

Anksiyete ile giden Uyum Bozukluğu:

Sinirlilik, üzüntü, aşırı kaygı, çocuklarda asıl bağlandığı kişilerden ayrılma korkusu gibi belirtiler ön plandadır.

Karışık Anksiyete-Depresif Duygudurum ile giden Uyum Bozukluğu:

Yukarıda sayılan belirtiler bir aradadır.

Davranım Bozukluğu ile giden Uyum Bozukluğu:

Başkalarının haklarına saldırı ya da yaşının gerektirdiği önemli toplumsal değerler ve kuralları bozma (okuldan kaçma, kırıp-dökme, pervasızca araba kullanma, kavgacılık, yasal yükümlülükleri yerine getirmeme vb.) gibi belirtiler ön plandadır.

Karışık Duygudurum-Davranım Bozukluğu ile giden Uyum Bozukluğu:

Hem depresyon, anksiyete gibi duygular hem davranım bozukluğu belirtileri bir aradadır.

Belirlenmemiş Tip:

Fiziksel yakınmalar, toplumdan uzaklaşma, işte ya da okulda ketlenme gibi çeşitli belirtileri içerebilir.

Uyum Bozukluğu’nun Tedavisi

Uyum Bozukluğu tablosu hemen bütün toplumlarda önce yakın çevre ve aile tarafından kültüre özel yöntemlerle ele alınır.

Uyum Bozukluğu’nun tedavisinde ise anksiyete belirtilerinin hızla giderilmesini ve hastanın zorlanmayla baş etmesine yardım etmek amaçlanmaktadır.

Krize müdahale yaklaşımı ile kısa acil psikoterapi güncel tedavilerdir.

Bireysel psikoterapinin yanında benzer durumlarla karşı karşıya kalmış kişilerde grup psikoterapisi özellikle yararlı olabilmektedir.

Gerekli görülürse kısa süreli olarak İlaç tedavisi uygulanmaktadır ve hastada önde gelen belirtilere göre seçilmelidir.